Άσκηση & Τσιγάρο

Ένα από τα μεγαλύτερα μυστικά στον κόσμο της γυμναστικής δεν έχει να κάνει με τα συμπληρώματα, τα στεροειδή ή τα αθλητικά υφάσματα spandex. Είναι ο σχεδόν απίθανος συνδυασμός άσκησης και τσιγάρου. Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν και τα δύο με τον ίδιο ζήλο. Και, σαφώς, δεν μιλάμε για περιστασιακούς περιπατητές, ούτε για άτομα που ανάβουν ένα τσιγάρο τη βδομάδα. Πρόκειται για άνδρες και γυναίκες που συμμετέχουν σε μαραθωνίους, λάτρεις του CrossFit, ακόμη και επαγγελματίες αθλητές, οι οποίοι είναι σταθεροί καπνιστές («κορυφαίος» όλων των εποχών, ο Γιόχαν Κρόιφ, ο οποίος άναβε τσιγάρο ακόμη και στο ημίχρονο. Σήμερα, οδεύοντας προς τα 68 κι έπειτα από απανωτά μπάι πας καρδιάς, ηγείται εκστρατειών ενάντια στο κάπνισμα).

Ένας δρομέας μαραθωνίων, ο 46χρονος Sammy Singer, αναφέρει ότι προσπαθεί κατά διαστήματα να το κόβει, ειδικά πριν από μεγάλους αγώνες. Και καταφεύγει σε προγράμματα βελονισμού και υπνοθεραπείας με σκοπό να μην καπνίζει ούτε ένα από τα 10 τσιγάρα την ημέρα που συνήθως φουμάρει καθημερινά. «Τις περιόδους που δεν καπνίζω, έχω πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα πνευμόνων και νιώθω περισσότερη ενέργεια, αισθάνομαι πιο δυνατός, δεν κουράζομαι σχεδόν καθόλου και μπορώ να τρέξω γρηγορότερα. Το οξυγόνο που μου αφαιρεί το τσιγάρο από τους πνεύμονες, τους μυς και τον εγκέφαλό μου, δεν θα μου επέτρεπε όχι μόνο να τερματίσω σε ένα μαραθώνιο, αλλά ούτε καν να τον περπατήσω» λέει ο Singer.

Γιατί κάποιοι αθλούμενοι, αν και καπνιστές, λένε ότι δεν αισθάνονται σοβαρές επιδράσεις στην απόδοσή τους;

«Η ηλικία, τα χρόνια καπνίσματος και ο αριθμός των τσιγάρων παίζουν σημαντικό ρόλο» λέει ο Glantz. «Η γενετική, επίσης, όπως και η φυσιολογία του κάθε αθλητή μπορούν να αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες για το πώς το σώμα χειρίζεται τις ζημιές από τον καπνό του τσιγάρου. Όμως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πνεύμονες και η καρδιαγγειακή λειτουργία είναι σε μεγάλο ρίσκο, με τις επιδράσεις του καπνίσματος να συσσωρεύονται με τον καιρό. Ακόμη και στο ζήτημα της βιολογικής ικανότητας (ενός πρωταθλητή του τριάθλου για παράδειγμα, με υπερανεπτυγμένους πνεύμονες και μυοκάρδιο), δύο τσιγάρα την ημέρα είναι αρκετά για να δημιουργήσουν βλάβες στο καρδιαγγειακό. «Και κυρίως στο ρυθμό ή την απόδοση της προπόνησης» λέει ο Glantz. «Είναι σαν κάποιος να λέει ότι έχει κλέψει, αλλά πηγαίνει και στην εκκλησία για να έχει τη συνείδησή του ήσυχη. Τσιγάρο και αθλητισμός είναι δυο αντίθετα πεδία».

Η θετική επίδραση της άσκησης στο κόψιμο του καπνίσματος

• Η άσκηση βοηθάει στην καταπολέμηση της υπερέντασης και του στρες και μπορεί, μ’ αυτόν τον τρόπο, να ικανοποιηθούν τα κίνητρα όσων δηλώνουν ότι καπνίζουν για καταπράυνση-ηρεμία.
• Η άσκηση προκαλεί την έκκριση ουσιών (νευροδιαβιβαστών), που προκαλούν αίσθημα ευεξίας (ενδορφίνες, σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη) και θα μπορούσε σε κάποιο βαθμό να ικανοποιήσει τα κίνητρα όσων δηλώνουν ότι καπνίζουν, επειδή αισθάνονται όμορφα (θεωρίες “αδυναμίας, άφεσης, ικανοποίησης”).
• Όσοι ασκούνται έχουν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης, επομένως, η άσκηση μπορεί να υποκαταστήσει το κάπνισμα σε όσους καπνίζουν για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους προβλήματα.
• Τέλος, η άσκηση ενισχύει την αίσθηση του ελέγχου, την αίσθηση της αυτο-αποτελεσματικότητας, της αυτοεκτίμησης και την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων. Καλύπτει, επομένως, αρκετά από τα ψυχοκοινωνικά κίνητρα όσων υποστηρίζουν ότι καπνίζουν για τέτοιους λόγους.

Έρευνες έχουν δείξει ότι η άσκηση προκαλεί μείωση της επιθυμίας για κάπνισμα, άρα θα μπορούσε να λειτουργήσει ως συμπληρωματική  στρατηγική, μαζί με άλλα θεραπευτικά μοντέλα, στη διαδικασία απεξάρτησης από την βλαβερή για τον οργανισμό συνήθεια.

Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση για κάποιον καπνιστή. Ωστόσο, η κατανόηση του τι συμβαίνει στο σώμα, μπορεί να σας βοηθήσει να σταματήσετε μια και καλή αυτή την ανθυγιεινή συνήθεια. Σκεφτείτε ότι για αυτήν την συνήθεια ξοδεύεται χρήμα το οποίο γίνεται καπνός και ο συγκεκριμένος καπνός σας στερεί σιγά σιγά από την υγεία σας. Με άλλα λόγια, είναι σαν να πληρώνεται για να στερηθείτε επιπλέον χρόνια από την ζωή σας, πληρώνεται για ένα χάπι καρκίνου με κάθε τσιγάρο που καπνίζετε. Σκεφτείτε το.

Ντία Τζιότα
Personal Trainer – Αρθρογράφος
Fitmotif profile: Ntia Tziota